Beter slapen is eenvoudig aan te pakken!
Sanne Vink
Lentis PsyQ
Kernwoorden
Slaapproblemen, CGT-i, insomnia, slaaprestrictie, stimulus-controle
Doelgroep
mensen met weinig ervaring met het onderwerp
Inhoud workshop
Lifestyle gerichtheid is niet meer weg te denken in de GGZ. En dat is maar goed ook, want daar gaat het bij onze patienten vaak mis. Waar bijvoorbeeld slaapproblemen al veelvuldig voorkomen in de normale populatie en 5% aan de DSM criteria van insomnia voldoet, loopt dit percentage onder psychiatrische patienten op tot wel 60%! En dat is relevant omdat uit onderzoek blijkt dat slaapproblemen zowel een risicofactor is voor het ontstaan van psychiatrische problemen als een instand houdende factor. Ook verminderen slaapproblemen de effecten van behandeling en verhogen slaapproblemen het risico op terugval na een behandeling. Helaas is het niet zo dat een behandeling van een psychiatrische stoornis zoals bijvoorbeeld angst of depressie ook een positief effect heeft op de slaapproblemen; uit onderzoek blijkt dat deze blijven bestaan wanneer ze niet apart aangepakt worden. Andersom heeft het aanpakken van slaapproblemen wél een positief effect op het verminderen van de psychiatrische problemen. Al met al heel belangrijk om slaapproblemen aan te pakken!
Het aanpakken van slaapproblemen kan succesvol gebeuren middels CGT-i oftewel CGT voor insomnia. Dit wordt helaas nog veel te weinig toegepast, terwijl het één van de meest succesvolle en snelste interventie is! De principes van CGT-i zijn eenvoudig en komen in deze workshop voldoende naar voren om er daarna direct mee aan de slag te gaan. De workshop wordt gestart met resultaten uit onderzoek en psychoeducatie over de slaap. Met behulp van casusmateriaal kunnen deelnemers oefenen met het toepassen van de verschillende slaaphygiene maatregelen, denkfouten rondom slaap omzetten en toepassen van slaaprestrictie. De deelnemers zullen de workshop verlaten met slaapdagboeken, een overzicht van alle denkfouten en slaaphygiene maatregelen en een infograhic waarin alle stappen beschreven staan. En natuurlijk met veel inspiratie en motivatie om aan de slag te gaan! Want beter slapen is eenvoudig aan te pakken!
Invulling workshop
Plenaire powerpoint psychoeducatie slaap en CGT-i
Plenair bedenken: welke slaaphygiene maatregelen zijn er (en aanvullen vanuit docent)
In groepjes: adhv ingevulde slaapdagboeken: welke slaaphygiene maatregelen zou je adviseren? en nabespreken
Plenair bedenken dysfunctionele gedachten rondom slaap (en aanvullen vanuit de docent)
In groepjes: een alternatieve gedachte voor een of twee dysfunctionele gedachten bedenken en nabespreken
In tweetallen: adhv ingevulde slaapdagboeken voorstel doen voor slaaprestrictie en plenair nabespreken
Aanbevolen literatuur
• Lancel, M., Veen, van, M. & Kamphuis, J. (Red.) (2020). Slaapstoornissen in de psychiatrie: diagnose en behandeling. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
• Mijnster, T., Boersma, G.J., Meijer, E. & Lancel, M. (2022). Effectivity of (personalized) cognitive behavioral therapy for insomnia in mental health populations and the elderly: an overview. Journal of Personilized Medicine, 12, 1070-1103.