Gedachten Uitpluizen, bij stemmen horen

Hanneke Schuurmans, Bianca Bannink

GGZ Oost Brabant | Parnassia

Workshop

Psychotische klachten, zoals het horen van stemmen, komen voor bij verschillende psychiatrische aandoeningen, zoals psychose, borderline persoonlijkheidsstoornis, dissociatieve stoornissen, PTSS, stemmings- en angststoornissen. 'Stemmen horen' komt veel voor en kent verschillende verschijningsvormen qua intensiteit, volume, aard van de stemmen en stem begeleidende verschijnselen (bv. lichamelijke sensaties). De verschillende persoonlijke belevingen en interpretaties van stemmen roepen verschillende emotionele reacties op, waarbij met name angst, somberheid en schaamte vaak voorkomen. Cognitief-gedragstherapeutische behandeling van psychotische klachten- ook wel bekend onder de naam Gedachten Uitpluizen (GU)- richt zich op het verminderen van de lijdensdruk, storend gedrag en vermijdingsgedrag, veroorzaakt door de psychosesymptomen, zoals bijvoorbeeld stemmen horen. Vaak leidt dit ook tot een daadwerkelijke klachtvermindering (bv. minder/geen stemmen meer horen), maar dit is niet het primaire doel.

Invulling workshop
De methodiek 'Gedachten Uitpluizen' (v.d. Gaag, Staring, v.d. Berg & Baas, 2013) is gebaseerd op het cognitieve model van psychose. GU is inmiddels een vast onderdeel geworden in de Nederlandse GGZ en is een state-of-the-art behandeling geworden voor psychotische klachten. Het 'uitpluisformulier' (G-schema) vormt de basis van de CGT-behandeling. Vanuit uitpluizen en analyseren met behulp van het G-schema wordt een probleemformulering gemaakt, die vervolgens de keuze voor een specifiek GU-protocol en eventuele aanvullende interventies bepaalt.

Doel van deze workshop is het uitpluisformulier goed leren hanteren en toepassen in de behandeling van cliënten die stemmen horen (ongeacht welke psychiatrische aandoening onderliggend is). Na een korte algemene inleiding en uitleg, oefenen we dit aan de hand van casuïstiek en rollenspelen.

Literatuur
www.gedachtenuitpluizen.nl; uitpluisformulier: https://www.gedachtenuitpluizen.nl/download/uitpluisformulier-2/

VGCt factsheet stemmen horen: https://www.vgct.nl/vgct.nl/public/over-cgt/factsheets/factsheet-stemmen-horen