Workshop ‘Jouw taal, mijn taal – werken vanuit een schemagerichte casusconceptualisatie en signaleringsplan met jongeren

Alinda Pronk-Zuidhof en Marjolein van Wijk-Herbrink

Inhoud workshop
In deze workshop wordt kennisgemaakt met het schematherapeutisch werken met jongeren. Waar binnen de cognitieve gedragstherapie het probleemgedrag vaak centraal staat, is bij schematherapie het uitgangspunt gemiste emotionele basisbehoeften, die onderliggend zijn aan probleemgedrag. Zoals de behoefte aan een veilige band met anderen, onafhankelijkheid en zelfstandigheid, vrijheid om behoeften en emoties te uiten en duidelijke grenzen. Wanneer je als kind niet genoeg bent vervuld in je emotionele basisbehoeften, kunnen onaangepaste schema’s ontstaan. Deze schema’s kleuren de manier waarop je naar jezelf, anderen en de wereld kijkt, en kunnen kanten van de jongere activeren die bepaald (probleem)gedrag laten zien. Die ‘kanten’ noemen we modi.

In schematherapie worden elementen uit cognitief gedragstherapeutische en psychodynamische modellen, hechtings- en Gestalt-modellen met elkaar gecombineerd. Schematherapie wordt steeds vaker bij jongeren toegepast, in de vorm van individuele schematherapie, groepsschematherapie, schemagerichte vaktherapie en klinische schematherapie. Als CGW-er kan je dus ook steeds vaker te maken krijgen met deze therapievorm. 

In deze workshop willen we je inspireren om middels schematherapeutisch werken achter probleemgedrag of klachten van de jongere te kijken en samen met hem/haar te begrijpen waar zijn/haar gedrag vandaan komt. Dit doe je met een gezamenlijke 'taal', namelijk die van kanten, oftewel modi. Je krijgt handvatten om te komen tot een gestructureerde casusconceptualisatie waarin de klachten van de jongere worden gekoppeld aan modi, onaangepaste schema’s en onderliggende gemiste basisbehoeften. Om vandaaruit aangrijpingspunten te formuleren voor begeleiding en/of behandeling. Ook krijg je tools om een signaleringsplan voor risicovol gedrag te maken met een jongere en zijn of haar systeem en om te reflecteren op je eigen modi, die kunnen interacteren met de modi van een jongere.

Tijdens de workshop oefenen de deelnemers met het maken van een casusconceptualisatie en de vertaling naar de jongere. Het maken van een modisequentie, die aan de basis ligt van het signaleringsplan, wordt gedemonstreerd en geoefend. Middels discussie wordt besproken hoe de ingevulde casusconceptualisatie en signaleringsplan zich vertalen naar behandeldoelen en aanpak (limited reparenting houding) van de jongere.

Sprekers
Marjolein van Wijk-Herbrink is GZ-psycholoog en trainer/supervisor schematherapie. Zij werkt bij Stichting Pactum (gesloten en open jeugdzorg) en in een eigen praktijk voor opleiding, supervisie en implementatie van schematherapie. Zij geeft schematherapie en doet hier wetenschappelijk naar. In 2018 is zij gepromoveerd op een onderzoek naar schematherapie bij jongeren met gedragsproblemen. Zij implementeert schematherapie in verschillende settings, onder meer door behandelteams te trainen en coachen in het creëren van een schematherapeutisch behandelklimaat. Tot slot beheert zij binnen het bestuur van de Vereniging voor Schematherapie de portefeuille Wetenschap en Kwaliteit. 

Alinda Pronk-Zuidhof is GZ-psycholoog, senior Schematherapeut en Cognitief Gedragstherapeut. In haar ervaringen binnen de forensische setting, verslavingszorg en diverse ambulante en klinische settings is de rode draad het zoeken naar verbinding met jongeren en volwassenen met complexe problematiek. In haar n=1 beschreef ze de behandeling van een dubbele focusbehandeling bij verslaving en persoonlijkheidsproblematiek met behulp van een cognitief gedragstherapeutisch referentiekader. Bij Pactum combineert ze het geven van therapie aan jongeren met het coachen van teams, daarnaast werkt ze in een groepspraktijk.